Tasarımcıların kendine özgü bir dili vardır. Eğer bir tasarım projesi üzerinde çalışıyorsanız, doğru terminolojiyi bilmek, hem tasarımcılarla iletişim kurmanızı kolaylaştırır hem de hayal ettiğiniz sonuçlara ulaşmanıza yardımcı olur. (Üstelik lisedeki Fransızca derslerinden çok daha kolaydır!)
Bu yazıda, tasarım dünyasının en önemli terimlerini derledik. Bu terimleri öğrenmek, tasarım süreçlerinizi daha profesyonel hale getirecek ve projelerinizde daha etkili iletişim kurmanızı sağlayacak. İşte bilmeniz gereken temel tasarım terimleri:
Tasarımın Temel Kavramları
1. Kompozisyon ve Düzen (Composition & Layout)
Kompozisyon, tasarım öğelerinin bir bütün oluşturacak şekilde düzenlenmesidir. Başarılı bir kompozisyon, izleyicinin dikkatini çeker ve gözlerini tasarım üzerinde gezdirir. Görsel sanatta “form” olarak adlandırılan bu kavram, grafik tasarımda genellikle “düzen” olarak ifade edilir. Kompozisyon, denge, yakınlık, hizalama, tekrar, kontrast ve beyaz boşluk gibi birçok farklı öğeden oluşur.
2. Denge (Balance)
Tasarımda denge, metin ve grafik öğelerinin sayfa üzerinde eşit şekilde dağıtılmasıdır. Denge, üç şekilde sağlanabilir: simetrik, asimetrik ve radyal.
- Simetrik Denge: Tasarım öğeleri merkezi bir çizginin her iki tarafında eşit şekilde dağıtılır.
- Asimetrik Denge: Öğeler eşit değildir, ancak yine de bir denge hissi vardır. Örneğin, bir tarafta grafikler, diğer tarafta metinler olabilir.
- Radyal Denge: Öğeler merkezi bir noktadan dışa doğru yayılır.
3. Yakınlık (Proximity)
Tasarım öğelerinin birbirine yakınlığı veya uzaklığı, gruplama ve organizasyon açısından önemlidir. Benzer öğeler bir arada gruplanarak daha tutarlı bir görünüm elde edilir.
4. Hizalama (Alignment)
Metin veya grafiklerin sayfa üzerindeki konumudur. Sola, sağa, ortaya veya tam blok olarak hizalanabilir.
5. Tekrar (Repetition)
Tasarımda tutarlılık sağlamak için belirli öğelerin tekrarlanmasıdır. Bu, tasarımın bütünlüğünü korur.
6. Kontrast (Contrast)
Tasarımda birbirinden farklı öğeler kullanarak dikkat çekmeyi sağlar. Renk, şekil, doku, boyut veya yazı tipi ile kontrast oluşturulabilir.
7. Beyaz Boşluk (White Space)
Tasarımda boş bırakılan alanlardır. Bu alanlar, tasarımın daha rahat okunmasını ve odak noktalarının öne çıkmasını sağlar.
8. Hiyerarşi (Hierarchy)
Tasarım öğelerinin önem sırasına göre düzenlenmesidir. Örneğin, başlıklar en üstte, alt başlıklar ve metinler ise alt kısımda yer alır.
Fotoğraf ve Sanat Eserleri
1. Çözünürlük (Resolution)
Bir görselin detay seviyesini ifade eder. Piksel sayısı arttıkça görsel daha net hale gelir.
2. DPI ve PPI
- DPI (Dots Per Inch): Bir yazıcının kalitesini ölçer. Yüksek kaliteli baskılar için 300 DPI önerilir.
- PPI (Pixels Per Inch): Görüntü cihazlarının piksel yoğunluğunu ölçer.
3. Bleed ve Trim
- Bleed: Tasarımın baskı kenarlarının ötesine taşmasıdır. Bu, kesim sırasında beyaz kenarlar oluşmasını engeller.
- Trim: Baskı sonrası kesilen son boyuttur.
4. Piksel (Pixel)
Dijital görüntüleri oluşturan kare şeklindeki noktalardır. Piksel sayısı arttıkça görsel kalitesi artar.
5. Kırpma (Crop)
Görselin gereksiz kısımlarının kesilerek odak noktasının vurgulanmasıdır.
Tipografi (Typography)
1. Yazı Tipi Türleri
- Serif: Harflerin uçlarında küçük çizgiler bulunan yazı tipleri.
- Sans Serif: Serif içermeyen, daha modern yazı tipleri.
- Script: El yazısına benzeyen akıcı yazı tipleri.
- Slab Serif: Kalın ve blok serifli yazı tipleri.
2. Yazı Tipi Bileşenleri
- Ascender: Küçük harflerin üst kısmı (örneğin, “b” veya “h”).
- Baseline: Harflerin oturduğu temel çizgi.
- Descender: Küçük harflerin alt kısmı (örneğin, “g” veya “p”).
3. Yazı Tipi Aralıkları
- Kerning: Harfler arasındaki boşluğun ayarlanması.
- Leading: Satırlar arasındaki boşluk.
- Tracking: Metin bloklarının genel aralığı.
Renk Teorisi
1. Renk Tonları
- Hue: Saf renk.
- Tint: Beyaz eklenmiş renk.
- Tone: Gri eklenmiş renk.
- Shade: Siyah eklenmiş renk.
2. Renk Paletleri
- Analogous: Renk çarkında yan yana olan renkler.
- Complementary: Renk çarkında karşılıklı renkler.
- Triadic: Renk çarkında eşit aralıklı üç renk.
Web ve Dijital Tasarım
1. Web Sayfası Öğeleri
- Header: Sayfanın üst kısmında tekrarlanan öğeler.
- Navigation Bar: Sayfalar arasında gezinmeyi sağlayan bağlantılar.
- Footer: Sayfanın alt kısmında tekrarlanan öğeler.
2. Wireframe
Bir web sitesinin temel yapısını gösteren basit çizimlerdir.
Logo Türleri
1. Soyut İşaret (Abstract Mark)
Renk ve formun duygusal özelliklerini kullanarak markayı temsil eder.
2. Amblem (Emblem)
Şirket adını çerçeve içine alan logo türü.
3. Harf İşareti (Lettermark)
Şirket baş harflerini kullanan logo türü.
4. Sembol (Pictorial Mark)
Görsel bir simge kullanarak markayı temsil eder.
Sonuç
Tasarım dünyası, kendine özgü bir dil ve terminolojiye sahiptir. Bu terimleri öğrenmek, hem tasarımcılarla etkili iletişim kurmanızı sağlar hem de projelerinizin daha profesyonel olmasına katkıda bulunur. Bu rehber, tasarım süreçlerinizde size yol gösterecek ve yaratıcılığınızı destekleyecek temel bilgileri içermektedir.
Tasarım dünyasında başarılı olmak için bu terimlere hakim olun ve projelerinizde etkili bir şekilde kullanın!
